Wojciech Piechowski 1849 – 1911
Wojciech Piechowski urodził się 23 kwietnia 1849 r. w Nosarzewie Borowym. Był on pierwszym dzieckiem Michała i Elżbiety Piechowskich wywodzących się ze szlacheckiego środowiska powiatu mławskiego. Artysta z bratem Stanisławem spędził dzieciństwo na wsi pod opieką matki.
Akt urodzenia i chrztu
Dom rodzinny Wojciecha Piechowskiego – obraz autorstwa Zdzisława Kruszyńskiego
Po ukończeniu czteroklasowej szkoły w Mławie i gimnazjum we Włocławku rozpoczął w 1869 r. studia w Warszawskiej Szkole Rysunkowej, gdzie początkowo uczył się rysunku u Antoniego Kamińskiego. Natomiast malarstwa u Romana Hodziewicza, a później u Wojciecha Gersona. Przyjaźnił się ze słynnym malarzem Józefem Chełmońskim.
W 1873 r. Wojciech Piechowski ukończył Warszawska Szkołę Rysunkową. Naukę kontynuował na studiach malarskich w Monachium, w szkole Józefa Brandta. Debiutował obrazem „Zielone Świątki” w 1874r. na wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Obraz wzbudził bardzo duże zainteresowanie krytyki artystycznej, otrzymał za niego stypendium, które umożliwiło mu pozostanie w Monachium do 1875r.
Po powrocie do kraju osiedlił się w rodzinnym Nosarzewie. W 1877r. ożenił się z Aleksandrą Olszewską i przeniósł się na własne gospodarstwo na terenie Nosarzewa. Okres pobytu w Nosarzewie dzielił artysta między zajęciami w gospodarstwie, a twórczością malarską. Z tego okresu pochodzą obrazy – „Maria Magdalena” dla kościoła w Szydłowie, a także „Święto Matki Boskiej Zielnej” i „Oświadczyny”.
Ołtarz w kościele pw. Marii Magdaleny w Szydłowie z obrazem “Maria Magdalena”
Od 1879r. Piechowski całkowicie poświęcił się malarstwu. W pracowni w Nosarzewie powstały obrazy: „Przedpołudnie”, „W chacie”, „W kuźni”, „Zaloty kuchenne”, które artysta przesłał na wystawę Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Prace te zostały zakupione przez Towarzystwo, prywatnych kolekcjonerów, rozlosowane wśród członków Towarzystwa, a sam artysta został członkiem Towarzystwa Sztuk Pięknych. Pieniądze ze sprzedaży obrazów, jedynego źródła dochodów, nie wystarczyły na utrzymanie licznej rodziny.
W 1880r. Piechowski wyjechał do Warszawy, gdzie z pieniędzy posagowych żony otworzył zakład fotograficzny. W rok później otrzymał tytuł fotografa Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Z tego czasu pochodzą obrazy: „Niespodziewani goście”, „Zaliczka”, „Toast weselny”.
Złe prosperowanie zakładu fotograficznego zmusiło artystę do zamknięcia go i powrotu do Nosarzewa.
Artysta przez 10 lat tworzył w Nosarzewie. powstały wówczas obrazy: „Chore dziecko”, „Na wakacjach”, „Oczepiny”, „Kobiety przy piecu”, „Droga i życie nasze” nazywany również Ukrzyżowaniem albo Golgotą. Ten ostatni obraz w 1889r. na międzynarodowej wystawie sztuki w Paryżu otrzymał brązowy medal i wiele pochlebnych recenzji. W 1891r. obraz wystawiono w Berlinie, gdzie otrzymał srebrny medal, a w 1893/94r., na wystawie w Chicago i w San Francisco dwa brązowe.
“Ukrzyżowanie”
Poniżej kopia rysunku Wojciecha Piechowskiego „Ukrzyżowanie” który artysta wykonał do w.w obrazu olejnego. Zamieszczoną tu kopię wykonała pani Zofia Guzowska. Nasza szkoła w trakcie uroczystości poświęcenia sztandaru szkoły przez Księdza Biskupa Romana Marcinkowskiego złożyła tę wspaniałą pracę w darze ołtarza.
“Ukrzyżowanie“– kopia rysunku autorstwa pani Zofii Guzowskiej
Ten sukces ożywił Piechowskiego, zaczął malować więcej, powstał obraz „U lekarza”.
Niestety, warunki materialne całej rodziny pogorszyły się. Przez cały 1893r. Piechowskiposzukiwał dzierżawy, a w 1894r. na nowo objął arendę w Ręcznie. Pracował z żoną na roli, malarstwem zajmował się w wolnej chwili. Znudzony uciekł z gospodarstwa, które przeszkadzało mu w malowaniu i przeniósł się do Kuklówki, do swego przyjaciela Józefa Chełmońskiego. Przebywał tam rok. Powstał wówczas obraz – „Chrystus wśród oprawców”. Po powrocie do Ręczna Piechowski namalował liczne obrazy m.in.„Orkę”.
W Ręcznie powstała też „Rezurekcja”, która odniosła sukces na międzynarodowej wystawie sztuki w Paryżu w 1900r., gdzie obraz nagrodzono srebrnym medalem. Poniżej szkic do obrazu i rysunek z ok. 1900r. wykonany na podstawie zdjęcia oryginalnego obrazu, który zaginął.
Po powrocie do kraju obraz ten był wystawiony w Warszawie, Krakowie, Wilnie, gdzie uzyskał dobrą prasę i uznanie krytyki.
Kolejna zmiana dzierżawy z Ręczna na Proszkowo, potem Zaręby zakończyła się rozstaniem z żoną. Przeprowadził się z synami do znanego rzeźbiarza Piusa Welańskiego do Warszawy. W tym czasie namalował obraz „Dworek wśród dziewann”. Później powstały: „Niedziela na wsi” oraz cykl „Twardowski” złożony z 25 obrazów, z których tylko trzy, tj. „Marsz pogrzebowy”, „Puszczyk” i „Myśl”, zostały całkowicie ukończone.
Pod koniec życia artysta wiele podróżował. Odwiedził malarza Romana Szwojnickiego zamieszkałego na Litwie. Powstały wówczas obrazy – „Pejzaż litewski” i „Wnętrze kuchni”. Później wyjechał na Ukrainę w charakterze nauczyciela rysunku. Tam namalował „Cerkiew Wołyńską” i „W karecie”.
W 1910r. skończyła się dzierżawa w Zarębach. Przeprowadził więc żonę z pozostałymi dziećmi do Warszawy, a sam wyjechał do Skłót, do majątku barona Dangla, aby objąć nową posadę.
Artysta zginął śmiercią tragiczną 13 listopada 1911r. w wypadku na drodze do Skłót.
Ciało przewieziono do parafii Nowe, gdzie zostało pochowane na miejscowym cmentarzu.
Grób został odnowiony przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Ciechanowskiej
W Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie zorganizowana jest stała wystawa- “Wojciech Piechowski i jemu współcześni”. Warto wybrać się i zobaczyć więcej prac tego nagradzanego medalami na zagranicznych wystawach malarza oraz innych eksponatów z Nim związanych.
Więcej informacji o wystawie znajduje się na stronie muzeum: muzeum.mlawa.pl
Źródło treści: Panasiuk, A. M. (2006). Wojciech Piechowski. Życie i twórczość. Mława: Towarzystwo Miłośników Twórczości Tekli Bądarzewskiej
Zdjęcia: Janusz Dębski, FOTO-LAB Mława, Janusz Guzowski, Mariusz Chlebowski, Henryk Lesiak
Więcej informacji można zaczerpnąć z artykułu “Życie i dzieło Wojciecha Piechowskiego. I posypała się ziemia w grób otwarty” Jana B. Nycka, z cyfrowego wydania Notatek Płockich, dostępne pod adresem: Notatki Płockie